Μυρμηκίες (Warts, Verrucae)

Όσα πρέπει να γνωρίζεις

Οι μυρμηκίες εμφανίζονται σε διάφορα σημεία του σώματος και του προσώπου. Προκαλούνται από κάποια στελέχη του ιού HPV (Human Papilloma Virus), του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων.

Δεν υπάρχει προτίμηση σε ηλικία ή φύλλο, προσβάλλονται όμως κυρίως παιδιά και εφήβοι, χωρίς αυτό να αποκλείει τους ενήλικες. Οι μυρμηκίες μεταδίδονται μέσω της δερματικής επαφής και με την επαφή με υγρές επιφάνειες.

Ο χρόνος επώασης των μυρμηκιών είναι κατά μέσο όρο τέσσερις μήνες, όμως κυμαίνεται μεταξύ ενός μήνα έως και 2 χρόνια.

Παρουσιάζονται στο πρόσωπο, κοντά στο στόμα, στο μέτωπο ή στις παρειές, στα χέρια και τα δάκτυλα. Μπορεί να εντοπιστούν στις κνήμες, τα γόνατα, στα πέλματα και σπανιότερα στον κορμό ή στο τριχωτό της κεφαλής. Ένα σημείο στο οποίο είναι εξίσου πιθανό να εμφανιστεί και είναι αρκετά επώδυνο είναι στο παρωνύχιο.

Οι μυρκηκίες διαχωρίζονται σε δύο βασικούς τύπους:

• Verrucae vulgaries: Οι κοινές μυρμηκίες οι οποίες είναι σε καφέ απόχρωση ή στο χρώμα του δέρματος και εμφανίζονται είτε στα χέρια ως εξωφυτικές (μισχωτές) είτε στα πέλματα ως υπερκερατωτικές βλατίδες.

• Verrucae plana: Οι επίπεδες μυρμηκίες είναι πιο κοινές στα παιδιά και παρουσιάζονται συνήθως σε πρόσωπο, λαιμό, το θώρακα και στο εσωτερικό μέρος των άκρων.

Οι κλινικές μορφές είναι οι εξής:

• Κοινές μυρμηκίες (τύποι HPV 1,2,4,27,29,57,63)
• Νηματοειδείς μυρμηκίες
• Πελματιαίες/παλαμιαίες μυρμηκίες (τύποι HPV 1,2,4,27,57)
• Ομαλές μυρμηκίες (τύποι HPV 3,10,28,49)
• Μυρμηκιοειδείς επιδερμοδυσπλασίες (τύποι 5,8,9,12,14,15,17,19-26,36,47,50)

Μετά την μετάδοση, ο ιός HPV είναι πιθανό να παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό, χωρίς άμεσα ορατά συμπτώματα, ή να εκδηλωθεί με τη μορφή των μυρμηκίων, δηλαδή με καλοήθη εξογκώματα. Αυτό σημαίνει ότι πολλά άτομα ενδέχεται να είναι φορείς του ιού HPV χωρίς να γνωρίζουν. Ορισμένοι άνθρωποι είναι πιο ευαίσθητοι σε αυτόν, ενώ άλλοι είναι εκ φύσεως πιο ανθεκτικοί.

Οι μυρμηκίες έχουν την τάση να προσβάλλουν άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Παιδιά και έφηβοι επίσης είναι επιρρεπείς διότι δεν έχουν αναπτύξει αντισώματα του ιού.

 Διάγνωση

Οι μυρμηκίες διαγιγνώσκονται με απλή κλινική εξέταση, με γυμνό οφθαλμό. Ο δερματολόγος ενδεχομένως να ζητήσει βιοψία της μυρμηκίας όταν πρόκειται για μυρμηκιοειδείς επιδερμοδυσπλασίες, καθώς από τους τύπους HPV που τις προκαλούν, οι HPV5, 8 & 9 είναι επικίνδυνοι για ογκογένεση.

Οι απλές μυρμηκίες δεν είναι τίποτα άλλο παρά καλοήθη εξογκώματα της επιδερμίδας. Η κοινή μυρμηκία είναι σαν ένα σκληρό εξόγκωμα με ανώμαλη επιφάνεια, μικρογραφία του κουνουπιδιού. Στρογγυλές ή με ακαθόριστο σχήμα, επίπεδες ή εξογκωμένες, το μέγιστο που μπορεί να φτάσουν σε μέγεθος είναι το μπιζέλι. Το χρώμα τους είναι λευκό, γκρίζο ή καφέ.

Στα χέρια είναι με τη μορφή ανώδυνων βλατίδων, ενώ στα πέλματα μοιάζουν με υπερκερατώσεις που μπορεί να παρερμηνευθούν ως τύλοι (κάλοι). Στην επιφάνεια των μυρμηκιών, αν αφαιρεθεί το επιφανειακό στρώμα δέρματος παρατηρούνται μαύρα στίγματα που αντιστοιχούν σε θρομβωμένα αγγεία.

Οι επίπεδες μυρμηκιές διαφέρουν, διότι εμφανίζονται κυρίως στο πρόσωπο ως μικρές ανώδυνες βλατίδες οι οποίες στους άνδρες, λόγω του ξυρίσματος, εξαπλώνονται γρήγορα.

Πρόληψη

Οι μυρμηκίες μεταδίδονται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω δερματικής επαφής, ιδίως σε περιβάλλον με υγρασία, όπως τα κολυμβητήρια και τα γυμναστήρια. Η επαφή στους κοινόχρηστους χώρους με τα όργανα, η βάδιση με γυμνό πέλμα καθιστούν την μετάδοση ακόμα πιο εύκολη.

Είναι σημαντικό να ακολουθούνται οι παρακάτω κανόνες για να αποτραπεί η μετάδοση της μόλυνσης:

• Πάντα να γίνεται χρήση υποδημάτων σε χώρους με υγρασία.
• Αποφυγή σωματικής επαφής με άτομο που έχει μυρμηκίες.
• Προσεκτική τήρηση κανόνων υγιεινής στο γυμναστήριο/κολυμβητήριο.
• Αποφυγή ανταλλαγής ρούχων/πετσετών.

Θεραπεία

Ανάλογα με το μέγεθος και τον τύπο των βλαβών, ο δερματολόγος επιλέγει μια από τις παρακάτω μέθοδους αφαίρεσης:

• Κρυοχειρουργική (κρυοπηξία) με υγρό άζωτο
• Διαθερμοπηξία
• Τοπική φαρμακευτική αγωγή με κολλώδιο, σαλικυλικό και γαλακτικό οξύ, τριχλωροξικό και ιμικουιμόδη.
• Laser CO2

Καθώς η φαρμακευτική αγωγή έχει αμφίβολα αποτελέσματα και επίσης τόσο η κρυοπηξία και η διαθερμοπηξία αφήνουν ουλές και σημάδια, συνίσταται η χρήση του laser CO2.

Κάποιες μορφές μυρμηκίων εξαφανίζονται χωρίς θεραπεία, σε διάστημα κάποιων ετών. Συνήθως όμως εμφανίζονται εκ νέου, και σε κάποιο στάδιο απαιτείται πλέον θεραπευτική αγωγή για να υποχωρήσουν και να μην πολλαπλασιαστούν.

Βιβλιογραφία:

1. Andrew’s Diseases of the skin-clinical dermatology, εκδόσεις ELSEVIER
2. ‘Ατλας Κλινικής Δερματολογίας, Anthony Du Vivier, εκδόσεις Πασχαλίδης-Broken Hill
3. Κλινική Δερματολογία, Thomas Fitzpatrick, εκδόσεις Πασχαλίδη
4. Dermatology Bolognia Jorizzo Shaffer, εκδόσεις ELSEVIER