Ονυχομυκητίαση

Τα νύχια είναι ο καθρέπτης της υγείας του οργανισμού. Μην αφήνεις τις παθήσεις των νυχιών να επηρεάζουν την καθημερινότητα και τη ζωή σου. Ανακάλυψε τη θεραπεία ονυχομυκητίασης που σου ταιριάζει και… βάλε τέλος στην ονυχομυκητίαση!

Πολλές παθήσεις μπορεί να εμφανίζουν ως σύμπτωμα αλλοιώσεις στα νύχια, όπως αλλαγές στο χρώμα, το πάχος και την υφή, για αυτό εξετάζονται όλες οι παράμετροι και ζητείται αναλυτικό ιατρικό ιστορικό έτσι ώστε να αξιολογηθούν σωστά όλες οι συνθήκες.

Η ονυχομυκητίαση είναι μια μεταδοτική δερματολογική λοίμωξη που εμφανίζεται τόσο σε άνδρες όσο και γυναίκες, όπου τα νύχια είτε των χεριών είτε των ποδιών προσβάλλονται από μύκητες. Εκτός του ότι η εμφάνιση των νυχιών είναι αντιαισθητική, η ονυχομυκητίαση μπορεί να προκαλέσει και δυσκολίες στην καθημερινή ζωή: πόνος, ερεθισμένο δέρμα και σε επιδεινωμένο στάδιο μέχρι και αποκόλληση του νυχιού, συμπτώματα που κάνουν προβληματικό το βάδισμα, την άθληση και τις χειρωνακτικές εργασίες.

Είναι πιθανό να προσβληθεί ένα ή περισσότερα νύχια, και οι αλλοιώσεις που παρατηρούνται είναι η πάχυνση του όνυχα, η σκλήρυνση, η δυσχρωμία (αλλαγή χρώματος σε λευκό, κίτρινο, καφέ ή μαύρο) και η ονυχόλυση (αποκόλληση του όνυχα από το δέρμα).

Τα πόδια είναι πιο σύνηθες να εμφανίζουν ονυχομυκητίαση από ότι τα χέρια λόγω του ότι οι συνθήκες ευνοούν περισσότερο την ανάπτυξη των μυκήτων: στενά υποδήματα και κάλτσες που προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας άρα και υπερδρωσία, επαφή με υγρές επιφάνειες οι οποίες διατηρούν ζωντανούς τους μύκητες όπως σε αποδυτήρια πισίνας, κοινόχρηστα ντους παραλίας.

Η ονυχομυκητίαση προκαλείται από τρεις κατηγορίες οργανισμών:

• Δερματόφυτα (μύκητες οι οποίοι τρέφονται από τον ιστό των νυχιών και οι οποίοι προσβάλλουν τα μαλλιά, το δέρμα και τα νύχια)
• Μη δερματόφυτα βακτήρια 
• Καντιντίαση (Candida Albicans)

Οι μύκητες του γένους Candida Albicans εμφανίζονται κυρίως στα νύχια των χεριών και αφορά περίπου το 8% των λοιμώξεων, ενώ τα μη δερματόφυτα βακτήρια  αφορούν μόλις το 2% των περιπτώσεων ονυχομυκητίασης.

Τα δερματόφυτα είναι η πιο κοινή αιτία, καθώς ευθύνονται για το 90% των ονυχομυκητιάσεων παγκοσμίως, με κυριότερο σημείο λοίμωξης τα νύχια των ποδιών.

Και οι τρεις κατηγορίες οργανισμών προκαλούν παρόμοια και χρόνια συμπτώματα, για αυτό και είναι αδύνατον να διαχωριστεί η ακριβής αιτία της μόλυνσης μόνο από την οπτική επαφή, παρά είναι απαραίτητη η καλλιέργεια του μύκητα.

Στην κλινική εξέταση διακρίνονται τέσσερις βασικοί τύποι:

• Περιφερική ονυχομυκητίαση: στην αρχή προσβάλλεται το ελεύθερο άκρο του νυχιού και κατόπιν επεκτείνεται στο υπονύχιο.
• Λευκή επιφανειακή ονυχομυκητίαση: Η ονυχιαία πλάκα γίνεται λευκή και αδιαφανής.
• Εγγύς υπονύχια ονυχομυκητίαση: πρώτα προσβάλλεται το μέρος του νυχιού που βρίσκεται κοντά στο υπονύχιο (πετσάκι).
• Καντιντιασική ονυχομυκητίαση: η πάθηση ξεκινά από τα πλάγια και την εγγύς πτυχή του νυχιού, μπορεί επίσης να παρατηρηθεί φλεγμονή με πόνο και οίδημα στο περιονύχιο. Ο υπεύθυνος μύκητας είναι η Candida albicans.

Αιτίες ονυχομυκητίασης

Περιβαλλοντικοί αλλά και κληρονομικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην εμφάνιση της ονυχομυκητίασης. Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί, συχνότερα όμως συμβαίνει σε άτομα που έχουν κάποια αυτοάνοση πάθηση, όπως σακχαρώδη διαβήτη ή κυκλοφορικές διαταραχές. Είναι κοινή στους ενήλικες και σε υπερήλικες, ενώ στα παιδιά η ονυχομυκητίαση είναι πολύ πιο σπάνια. Η ονυχομυκητίαση παρατηρείται πιο συχνά όσο αυξάνεται η ηλικία.

Κυριότερες αιτίες είναι:

• Αρτηριακές/φλεβικές διαταραχές
• Συχνοί τραυματισμοί
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Ανοσολογικές διαταραχές
• Ψωρίαση
• Μεγάλο μήκος νυχιών (ευνοεί τον εποικισμό μυκήτων και βακτηριδίων στον χώρο κάτω από το νύχι)
• Υπερβολική εφίδρωση
• Μυκητιάσεις δέρματος, η
• Δυσμορφία ποδιών και δαχτύλων
• Έλλειψη βιταμινών Α,Β1,Β2
• Επαφή σε κοινόχρηστους χώρους κολυμβητηρίου/γυμναστηρίου/παραλία με αυξημένη υγρασία

Ονυχομυκητίαση: Διάγνωση

Τα νύχια που έχουν προσβληθεί από μύκητες, εμφανίζουν διαταραχές στο χρώμα, το οποίο μπορεί να είναι από κίτρινο, λευκό, καφέ ως μαύρο.

Η αλλαγή του χρώματος καθορίζει συχνά και το είδος του μύκητα. Αντίστοιχα, τα νύχια μπορεί να έχουν παχύτερη και σκληρότερη επιφάνεια από το συνηθισμένο, να γίνουν εύθρυπτα ή να αρχίσουν να αποκολλιούνται από το δέρμα (ονυχόλυση).

Τα νύχια των ποδιών είναι πιο σύνηθες να προσβληθούν από μύκητες από ότι των χεριών.

Αν πάσχουν όλα τα νύχια από μυκητίαση, τότε είναι πιθανό να είναι σύμπτωμα άλλης πάθησης όπως η ψωρίαση, ή απλώς να είχε αγνοηθεί η εμφάνιση του μύκητα σε ένα νύχι με αποτέλεσμα να έχουν προσβληθεί και τα υπόλοιπα.

Στα πόδια, ο δερματολόγος πάντα ελέγχει και την επιδερμίδα των πελμάτων για τυχόν μυκητίαση.

Το πελματογράφημα είναι επίσης μια εξέταση που συνίσταται, καθώς στα πόδια συχνά η ονυχομυκητίαση προκαλείται από την πίεση των ποδιών στο βάδισμα, δυσμορφία των δαχτύλων, κακώσεις ή παλαιότερους τραυματισμούς οι οποίοι επιβαρύνουν την κατάσταση.

Μετά την κλινική εξέταση με μικροσκόπιο, με τη μέθοδο της απόξεσης, δίδεται καλλιέργεια του μύκητα από την προσβεβλημένη περιοχή έτσι ώστε να γίνει ταυτοποίηση του μύκητα και να δοθεί το σωστό πλάνο θεραπείας. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει καλλιέργεια, διότι έτσι θα αποκαλυφθεί το είδος του μύκητα και θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Αν κριθεί σκόπιμο, δίδεται και ιστολογική εξέταση του όνυχα.

Θεραπεία ονυχομυκητίασης

Ο βαθμός της προσβολής του μύκητα στο νύχι είναι καθοριστικός για τη θεραπεία που θα προτείνει ο ιατρός, όπως επίσης για το αν θα γίνει τοπικά ή συστηματικά.

Εφόσον η ονυχομυκητίαση διαγνωστεί σε αρχικό στάδιο, η θεραπεία μπορεί να γίνει τοπικά, με αντιμυκητισιακές αλοιφές ή σε συνδυασμό με λέιζερ.

Αν διαπιστωθεί πιο βαριά ονυχομυκητίαση, είναι πιθανό να δοθεί επιπρόσθετα αγωγή από το στόμα με αντιμυκητιασικά χάπια.

Η θεραπεία μυκήτων νυχιών με laser αποτελεί την πιο σύγχρονη θεραπεία.

Ο μύκητας αποστειρώνεται με φυσικό τρόπο, διότι η δέσμη φωτός του λέιζερ είναι μυκητοκτόνα, με αποτέλεσμα να εκριζώνει τους μύκητες χωρίς παρενέργειες. Είναι μια θεραπεία γρήγορη, ανώδυνη και εύκολη.

Το Λέιζερ είναι μια αποτελεσματική θεραπεία σε αρχικά στάδια αλλά και σε ακόμα πιο σοβαρές βλάβες. Ο δερματολόγος διεισδύει άμεσα στις βλάβες, είτε δημιουργώντας μικρές οπές οι οποίες διευκολύνουν την απορρόφηση της τοπικής αγωγής είτε καταστρέφοντας τον μύκητα από τη ρίζα του.

Ο ασθενής πρέπει να ακολουθήσει πιστά το πλάνο θεραπείας το οποίο διαρκεί από τέσσερις ως οκτώ μήνες για να υπάρξει σωστό αποτέλεσμα, και να γίνεται τακτική παρακολούθηση μηνιαίως από τον δερματολόγο για την πορεία της θεραπείας.

Όταν το νύχι μεγαλώσει και αρχίζει να βγαίνει το νέο, ελέγχεται αν είναι απολύτως υγιής η όψη του, ενώ για πλήρη επιβεβαίωση της επιτυχίας της θεραπείας μπορεί να δοθεί και καλλιέργεια όνυχα εκ νέου.
Στόχος της θεραπείας είναι αφενός μεν να εξαλειφθεί ο μύκητας, αφετέρου να αποτραπεί η ανάπτυξη ή ο πολλαπλασιασμός υπολειπόμενου μύκητα κάτω από τα νύχια.

Πρόληψη

• Αποφύγετε μέρη με υπερβολική υγρασία ή αυξημένη θερμοκρασία, δύο συνθήκες που ευνοούν τους μύκητες. Η εφίδρωση στα πόδια αντιμετωπίζεται με συχνή αλλαγή υποδημάτων και καλτσών.
• Αν ο χώρος εργασίας σας περιλαμβάνει επαφή με νερό, καλό είναι να φοράτε αδιάβροχα γάντια.
• Μη περπατάτε ξυπόλυτοι σε κοινόχρηστους χώρους οι οποίοι είναι σε επαφή με το υγρό στοιχείο, όπως πισίνες, παραλίες και αποδυτήρια γυμναστηρίων.
• Επιλέξτε άνετα υποδήματα που δεν πιέζουν ή τραυματίζουν τα δάχτυλα.
• Η περιποίηση των νυχιών που έχουν μυκητίαση πρέπει να γίνεται με διαφορετικό ψαλίδι ή λίμα από τα υπόλοιπα, για να μην μεταφερθεί ο μύκητας.

Βιβλιογραφία:

1. Andrew’s Diseases of the skin-clinical dermatology, εκδόσεις ELSEVIER
2. ‘Ατλας Κλινικής Δερματολογίας, Anthony Du Vivier, εκδόσεις Πασχαλίδης-Broken Hill
3. Κλινική Δερματολογία, Thomas Fitzpatrick, εκδόσεις Πασχαλίδη
4. Dermatology Bolognia Jorizzo Shaffer, εκδόσεις ELSEVIER